Waterbeheer
Amsterdam is een stad gevormd door water. Ontstaan aan het veenriviertje genaamd de Amstel en uitgegroeid tot de grootste stad van Nederland. De strijd met het water is niet altijd gemakkelijk geweest. Voor nu heeft de stad het water het afgelopen millennium overwonnen, maar hoe is dat gebeurd? De biografie van het waterbeheer omschrijft Amsterdam en haar relatie met het water.
Aanleg van de dam over de Amstel
​
Het verhaal begint met de aanleg van de dam over de Amstel. Bevolking begon zich pas net te settelen in het uitgestrekte veenmoeras van het Gooi (Amsterdam, 2003). Mensen begonnen zich te vestigen op de stabiele en hoger gelegen rivieroevers. Rond het jaar 1000 vond er een belangrijke gebeurtenis plaats. Door een verzameling aan stormen kreeg de Noordzee haar greep op het zoete Almere (Zuiderzee, 2012). Een groot veengebied werd door het zoute zeewater weggeslagen en transformeerde het Almere in de Zuiderzee. Dit had een groot effect op de bewoning op de oeverwallen en de boeren die gebruik maakten van het veenlandschap. Eb en Vloed kreeg invloed op de Amstel waardoor het achterland overspoeld werd door zout zeewater. Dit was slecht voor het landgebruik en daarom is men de veenriviertjes gaan afdammen.
Omslag Zuiderzee
Aanleg van de zeedijken om het IJ
​
Door het grootschalige gebruik van het veenlandschap is het land sterk gaan dalen. Dit zorgde ervoor dat men het land moest gaan bemalen. Dit werd naar de veenrivieren bemaald. Het IJ moest zelf ook bedijkt worden, aangezien het door de bodemdaling makkelijker kon overstromen. De zeedijk loop van Amsterdam naar Sloterdijk en Haarlem. Daar eindigt de dijk op de strandwal. Aan de overkant van het IJ werd hetzelfde gedaan. Zo was het achterland veilig voor overstromingen van het IJ. (Atlas van het Oer-IJ-gebied, 2018)
IJ met zeedijken
Drooglegging van de IJ-polders
​
Toen men in de 19de eeuw op zoek ging naar een betere verbinding tussen de Amsterdamse haven en de Noordzee is het plan voor het Noordzeekanaal ontwikkeld. Het Noordzeekanaal is ontstaan door een grootschalige inpoldering van het IJ (Rijkswaterstaat, 2020). In totaal werd er 5.500 hectare aan droogmakerij verkocht om zo de verkoopopbrengst te gebruiken om de aanleg van het Noordzeekanaal te betalen. Het kanaal werd afgesloten door een tweetal sluizen. De zeesluis bij IJmuiden waar het kanaal uitmondde in de Noordzee, en De Oranjesluizen waar het IJ overging in de Zuiderzee.
IJ-polders
Aanplemping van de Haven
​
Vervolgens had Amsterdam een letterlijk kantelmoment. De stad verplaatste haar haven van oost naar west. Het was economisch en logistiek een betere locatie, aangezien de stad nu rechtstreeks connectie had met de Noordzee. Aan de westkant, waar zich de Amsterdammer polder bevond, begon men de nieuwe havens aan te plempen. Het havengebied werd 4 meter opgehoogd en de havenbekkens werden uitgegraven. Over de tijd heen is de grootte van de havenbekkens veranderd. Door de schaalvergroting in boten zijn de havenbekkens veel groter geworden. De Minervahaven vormt daarin het schakelpunt tussen de fijnmazige houthaven en de grootschalige Afrikahaven (Quickscan Minervahaven, 2006)
Aanplemping havengebied
Bronnen:
​
Stichting van Amsterdam: Het ontstaan van Amsterdam | Amsterdam.info. (2003). Amsterdam.info. Geraadpleegd op 10 november 2021, van https://www.amsterdam.info/nl/geschiedenis/ontstaan/
Omslag van Almere naar Zuiderzee: Zuiderzee. (2012). Canon Noordoostpolder. Geraadpleegd op 10 november 2021, van https://www.canonnoordoostpolder.nl/zee/3-zuiderzee
Atlas van het Oer-IJ gebied: Buizer, D. A. G., Alders, G. P., Van Weenen, H., Veel, P., Stichting Uitgeverij Noord-Holland (Wormer), Stichting Oer-IJ (Beverwijk), & Kisjes, T. (2018). Atlas van het Oer-IJ-gebied. Stichting Uitgeverij Noord-Holland.
Aanleg Noordzeekanaal: Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. (2020, 29 juli). Noordzeekanaal - informatie en waterdata. Rijkswaterstaat. Geraadpleegd op 10 november 2021, van https://www.rijkswaterstaat.nl/water/vaarwegenoverzicht/noordzeekanaal
Schaalgrootte Minervahaven.Aardse, H., & De Leeuw, L. (2006, april). Quick scan Minervahaven (Nr. 1). Bureau Monumenten & Archeologie.